Odpłatność dostępu do nieruchomości
Podstawą dostępu do nieruchomości lub infrastruktury telekomunikacyjnej, których dysponentami są przedsiębiorcy telekomunikacyjni, jest art. 139 Prawa Telekomunikacyjnego. Ustawa o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych z dnia 7 maja 2010 r. wprowadziła natomiast szereg ułatwień dla operatorów i dostawców usług telekomunikacyjnych, chcących uzyskać dostęp i korzystać z samej nieruchomości. Reguluje ona m. in. obowiązki podmiotów legitymujących się tytułem prawnym do nieruchomości.
Zgodnie z art. 30 ust. 1 ustawy o wspieraniu rozwoju usług i sieci szerokopasmowych właściciel, użytkownik wieczysty lub zarządca nieruchomości, niebędący przedsiębiorcą telekomunikacyjnym, jest obowiązany zapewnić przedsiębiorcy telekomunikacyjnemu dostęp do nieruchomości, w tym do budynku, oraz miejsca w budynku, w którym zbiegają się kable lub przewody telekomunikacyjne doprowadzone do lokalu w tym budynku. W przypadku gdyby nie było w budynku żadnej instalacji telekomunikacyjnej, przedsiębiorca może domagać się umożliwienia mu budowy przyłącza lub instalacji telekomunikacyjnej, a w przypadku gdy taka infrastruktura już istnieje można domagać się przyłączenia do istniejącej już sieci.
Dostęp do nieruchomości na podstawie art. 30 ust. 3a ustawy jest nieodpłatny, niemniej przedsiębiorca telekomunikacyjny powinien ponieść następujące koszty:
- koszty związane z udostępnieniem nieruchomości w celu wykorzystywania istniejącego przyłącza telekomunikacyjnego lub istniejącej instalacji telekomunikacyjnej budynku albo doprowadzenia do budynku przyłącza telekomunikacyjnego lub wykonania instalacji telekomunikacyjnej budynku, w tym przywrócenia stanu pierwotnego,
- koszty utrzymania udostępnionego przyłącza, instalacji, całości lub części kabla, w szczególności koszty energii elektrycznej oraz najmu powierzchni, jeżeli takową powierzchnię najmuje
Podmioty legitymujące się tytułem prawnym do nieruchomości oraz zarządzające nieruchomością nie mogą jednak pobierać opłat lub domagać się jakiegokolwiek wynagrodzenia za sam dostęp do nieruchomości.
Ponadto art. 33 ust. 2 wskazuje na odpłatność korzystania z nieruchomości, jednak według ustawy, odpłatność dotyczy jedynie korzystania z umieszczonych na nieruchomości obiektów i urządzeń infrastruktury telekomunikacyjnej w celu niezwiązanym z zapewnieniem telekomunikacji w budynku znajdującym się na tej nieruchomości, w szczególności instalowania urządzeń telekomunikacyjnych, przeprowadzania linii kablowych pod nieruchomością, na niej lub nad nią, umieszczania tabliczek informacyjnych o urządzeniach, a także ich eksploatację i konserwację jest odpłatne. Chodzi zatem o korzystanie z nieruchomości w innych celach niż zapewnienie jej dostępu do telekomunikacji. Również w tym przypadku konieczne jest zawarcie stosownej umowy. W przypadku nie zawarcia umowy, na wniosek strony decyzję w tym zakresie może wydać Prezes UKE. Jak wskazuje doktryna korzystanie z nieruchomości przez operatora na podstawie umowy jest, co do zasady, odpłatne. Ustawa nie reguluje wysokości wynagrodzenia (opłat) z tego tytułu ani sposobu ich wyliczenia, pozostawiając to zagadnienie swobodnym ustaleniom stron. Wynagrodzenie może być jednorazowe, ale może być także ustalone jako należność okresowa (miesięczna, półroczna, roczna itp.), w zależności od ustaleń stron.
W przypadku gdy budowa i instalacja urządzeń na nieruchomości służyć ma jedynie zapewnieniu telekomunikacji w budynku, zastosowanie znajdzie art. 30 ust. 3a ustawy i umowa taka nie będzie odpłatna.