Roszczenia ISP względem abonenta cz. II – Roszczenie o zwrot przyznanej ulgi
Kontynuując problematykę rozpoczętą wpisem na blogu z 14 lutego 2018 r. kolejnym roszczeniem związanym z rozwiązaniem umowy przez abonenta lub przez dostawcę usług z przyczyn leżących po stronie abonenta przed upływem okresu na jaki została zawarta umowa. Zgodnie z aktualnym poglądem doktryny i orzecznictwem jedynym przysługującym roszczeniem z tego tytułu jest roszczenie o zwrot przyznanej abonentowi ulgi, określone w art. 57 ust. 6 ustawy prawo telekomunikacyjne (vide postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 9.09.2011 r., sygn. akt III SK 20/11). Dotyczy to oczywiście wyłącznie umów zawieranych na czas określony na warunkach promocyjnych.
Aby można było mówić o zwrocie ulgi, to w pierwszej kolejności ulga ta powinna zostać przyznana abonentowi, co powinno wynikać wprost z umowy. W umowie powinno się dokładnie wskazać, w jaki sposób oblicza się ulgę. Kwota przyznanej ulgi powinna stanowić różnicę pomiędzy cenami standardowymi za daną usługę, określonymi w cenniku usług telekomunikacyjnych stosowanym u danego Operatora, a cenami promocyjnymi tych usług zaoferowanymi abonentowi. W mojej ocenie nie jest dopuszczalne dowolne ustalanie wysokości ulgi w oderwaniu od stosowanych cen. Powyższe dotyczy zarówno umów w obrocie profesjonalnym, jak i w obrocie konsumenckim. W tym ostatnim ustawodawca wprowadził pewną preferencję na rzecz konsumenta, uznając, że roszczenie o zwrot ulgi nie przysługuje w przypadku rozwiązania przez konsumenta umowy przed rozpoczęciem świadczenia usług, chyba że przedmiotem ulgi jest telekomunikacyjne urządzenie końcowe.
W przypadku rozwiązania przez abonenta umowy przed upływem okresu na jaki została ona zawarta wysokość roszczenia ISP jest proporcjonalna do okresu, w którym umowa ta została rozwiązana, tzn. wysokość roszczenia o zwrot ulgi nie może przekroczyć wartości ulgi przyznanej abonentowi pomniejszonej o proporcjonalną jej wartość za okres od dnia zawarcia umowy do dnia jej rozwiązania.
Podstawowym błędem stosowanym przez dostawców usług telekomunikacyjnych jest określanie obowiązku zwrotu ulgi we wzorcach umownych jako kary umownej. Zgodnie bowiem z art. 483 § 1 kodeksu cywilnego karą umowną można jedynie zastrzec obowiązek naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego, natomiast zwrot ulgi stanowi roszczenie pieniężne. Późniejsze dochodzenie tego rodzaju roszczeń na drodze sądowej wiąże się z ryzykiem oddalenia powództwa (vide wyrok Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 12 maja 2015 r., sygn. akt III Ca 519/15).