Sprzedaż przedsiębiorstwa telekomunikacyjnego
Przedsiębiorstwo telekomunikacyjne, jak każde przedsiębiorstwo może być przedmiotem obrotu prawnego, w tym może również zostać sprzedane innemu podmiotowi lub od niego kupione.
Na wstępie należy przytoczyć definicję przedsiębiorstwa. Zgodnie z art. 551 kodeksu cywilnego przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Nie należy mylić tego pojęcia z przedsiębiorcą, czyli osobą prowadzącą we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową.
Do składników przedsiębiorstwa należą w szczególności:
1) oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);
2) własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;
3) prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych (np. umowy dostępowe);
4) wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne (np. umowy z abonentami);
5) koncesje, licencje i zezwolenia;
6) patenty i inne prawa własności przemysłowej;
7) majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
8) tajemnice przedsiębiorstwa;
9) księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
Wskazać przy tym należy, że ze względu na specyfikę prowadzonej działalności telekomunikacyjnej, za część przedsiębiorstwa telekomunikacyjnego w rozumieniu art. 49 § 1 kodeksu cywilnego uznawać należy również wszelkie urządzenia położone na nieruchomościach, w tym elementy sieci telekomunikacyjnej.
Przedmiotem sprzedaży może być również zorganizowana część przedsiębiorstwa telekomunikacyjnego, a więc część, zwłaszcza wyodrębniona organizacyjnie i finansowo jako zakład lub oddział, obejmująca zespół składników materialnych i niematerialnych przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, która zarazem mogłaby stanowić samodzielne przedsiębiorstwo realizujące te zadania (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 lutego 2011 r., sygn. akt V CSK 213/10).
Wyróżnić można dwa rodzaje sprzedaży przedsiębiorstwa:
- transakcja na pasywach czyli tzw. asset deal
- transakcje na udziałach czyli tzw. share deal
Transakcje na pasywach polega na nabyciu przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części poprzez nabycie aktywów. W ten sposób nabywamy jednak określony zespół składników. Zbycie przedsiębiorstwa powinno być dokonane w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi.
W przypadku transakcji na pasywach mamy do czynienia z tzw. sukcesją singularną, co może oznaczać spore utrudnienia w działalności telekomunikacyjnej objawiające się m.in. tym, że nabywca przedsiębiorstwa nie staje się jednocześnie stroną umowy abonenckiej. Konieczne jest w tym przypadku dokonanie zmiany dłużnika, co jednak wymaga zgody abonenta. Wskazać również należy, że co do zasady nabywca przedsięborstwa odpowiada solidarnie za długi przedsiębiorstwa wraz ze zbywcą.
Dużo korzystniejszym rozwiązaniem wydaje się transakcja na udziałach. W takim przypadku nabywca staje się właścicielem udziałów, ale nie uzyskuje żadnych bezpośrednich praw do majątku zbywanego przedsiębiorstwa. Majątek spółki pozostaje w dalszym ciągu własnością spółki. Należy jednak zauważyć, że takowe operacje mogą odbywać się jedynie w sytuacji, gdy przedsiębiorca telekomunikacyjnych chcący zbyć przedsiębiorstwo prowadzi działalność telekomunikacyjną w formie spółki kapitałowej. W przeciwnym przypadku niezbędne jest dokonanie odpowiedniego przekształcenia lub założenie nowej spółki kapitałowej.
W przypadku share deal mamy natomiast do czynienia z sukcesją uniwersalną, a dodatkowo jako wspólnicy spółki nie ponosimy odpowiedzialności za jej zobowiązania.
Sprzedaż udziałów odbywa się w formie pisemnej, z podpisami notarialnie poświadczonymi. W takowym przypadku, przy sprzedaży udziałów należy zwrócić uwagę, czy w umowie spółki nie przewidziano ograniczeń dla wspólników w rozporządzaniu udziałami.